पीएम कुसुम योजना 2025: अर्ज प्रक्रिया, उद्दिष्टे, पात्रता व सर्व माहिती
शाश्वत शेती आणि स्वच्छ ऊर्जा सोल्यूशन्ससाठी एक पाऊल
पीएम कुसुम योजना म्हणजे काय?
पंतप्रधान कुसुम योजना (PM-KUSUM) ही भारत सरकारने सुरू केलेली एक महत्त्वाकांक्षी योजना आहे, जी शेतकऱ्यांना सौरऊर्जेचा वापर करून पर्यावरणपूरक व खर्चिकदृष्ट्या फायदेशीर सिंचन पर्याय पुरवते. या योजनेचा उद्देश डिझेलवर चालणाऱ्या पंपांऐवजी सौर पंपांचा वापर वाढवणे, कार्बन उत्सर्जन कमी करणे आणि शाश्वत शेतीला चालना देणे असा आहे.
पीएम कुसुम योजनेची उद्दिष्टे
-
डिझेलऐवजी सौरऊर्जेवर चालणारे पंप बसवून सिंचनाचा खर्च कमी करणे.
-
शेतकऱ्यांना स्वच्छ, सुरक्षित आणि विश्वासार्ह ऊर्जा स्रोत पुरवणे.
-
शेतकऱ्यांना अतिरिक्त वीज विक्री करून उत्पन्न वाढवण्याची संधी.
-
पाणी बचतीच्या आधुनिक तंत्रज्ञानासोबत सिंचनाचा कार्यक्षम वापर.
-
कृषी क्षेत्रातील कार्बन फूटप्रिंट कमी करणे.
-
ग्रामीण भागातील शेतीसाठी स्वयंपूर्ण वीज पर्याय तयार करणे.
पीएम कुसुम योजनेचे तीन मुख्य घटक
| घटक | माहिती |
|---|---|
| घटक अ | 500kW ते 2MW क्षमतेचे विकेंद्रित सौर ऊर्जा प्रकल्प बसवणे |
| घटक ब | 7.5 HP क्षमतेपर्यंतचे स्वतंत्र सौर सिंचन पंप बसवणे |
| घटक क | 10 लाख ग्रीड-कनेक्टेड सौर कृषी पंपांसाठी आर्थिक सहाय्य |
पीएम कुसुम योजनेत नवीनतम अपडेट्स (2025)
-
योजनेचा कालावधी 31 मार्च 2026 पर्यंत वाढवण्यात आला आहे.
-
15 HP पर्यंतच्या पंपांसाठी आर्थिक सहाय्य उपलब्ध (30% ते 50% पर्यंत).
-
घटक क अंतर्गत DCR नियमात शिथिलता 31 मार्च 2024 पर्यंत लागू होती.
-
ऑनलाइन पोर्टल, टोल फ्री नंबर आणि मार्गदर्शक सूचनांसह अंमलबजावणी सुधारली आहे.
-
कर्नाटकसारख्या राज्यांमध्ये मायक्रोग्रिड आणि ग्रीन हायड्रोजन प्रकल्प सुरू झाले आहेत.
पीएम कुसुम योजनेसाठी पात्रता
कोण अर्ज करू शकतो?
-
वैयक्तिक शेतकरी
-
शेतकऱ्यांचा गट
-
FPOs (Farmer Producer Organizations)
-
ग्रामपंचायती
-
सहकारी संस्था
आवश्यक कागदपत्रे
पीएम कुसुम योजनेसाठी अर्ज करताना खालील कागदपत्रांची आवश्यकता असते:
-
आधार कार्ड
-
सातबारा / जमीन मालकीचे कागदपत्र
-
बँक पासबुक
-
मोबाईल नंबर
-
पासपोर्ट साइज फोटो
-
घोषणापत्र (Declaration Form)
पीएम कुसुम योजनेसाठी अर्ज कसा करावा?
ऑनलाइन अर्ज करण्याची प्रक्रिया:
-
PM Kusum योजनेच्या अधिकृत वेबसाइटला भेट द्या
-
"PM-KUSUM" विभागात जा आणि अर्ज फॉर्म निवडा.
-
आवश्यक माहिती भरा आणि कागदपत्रे अपलोड करा.
-
अर्ज सबमिट केल्यानंतर, तुम्हाला एक पावती नंबर मिळेल.
-
मंजुरीनंतर विभागाच्या मान्यताप्राप्त पुरवठादाराकडे 10% योगदान भरावे लागते.
-
त्यानंतर सौर पंप बसवण्याची प्रक्रिया सुरु होते (90 ते 120 दिवसांमध्ये पूर्ण होते).
निष्कर्ष
पंतप्रधान कुसुम योजना ही शेतकऱ्यांसाठी ऊर्जा स्वयंपूर्णतेचे आणि पर्यावरणस्नेही शेतीचे दार उघडणारी योजना आहे. शेतकऱ्यांनी या योजनेचा लाभ घेऊन सिंचन खर्च कमी करत उत्पन्नात वाढ करावी.
सामान्य प्रश्न (FAQs)
1. पीएम कुसुम योजनेसाठी अर्ज कुठे करावा?
➡️ MNRE (Ministry of New and Renewable Energy) च्या अधिकृत वेबसाइटवर.
2. योजना अंतर्गत किती टक्के अनुदान मिळते?
➡️ प्रदेशानुसार 30% ते 50% पर्यंत.
3. योजना मंजूर होण्यास किती वेळ लागतो?
➡️ सुमारे 90 ते 120 दिवस.
4. कोणत्या क्षमतेचे पंप मिळतात?
➡️ 7.5 HP पर्यंत ऑफ-ग्रिड व 15 HP पर्यंत ग्रीड-कनेक्टेड पंप.
🔗 संबंधित लिंक:
-
MNRE अधिकृत वेबसाइट
-
[कुसुम योजना अर्ज फॉर्म (राज्य आधारित पोर्टल्स)] – राज्य शासनाच्या ऊर्जा विभाग वेबसाइटवर पाहा
जर तुम्हाला हा लेख उपयुक्त वाटला असेल, तर शेअर करायला विसरू नका! शेतकऱ्यांपर्यंत माहिती पोहोचवा.
तयार असल्यास, मी हा ब्लॉग Markdown, HTML किंवा Word दस्तऐवज स्वरूपात देखील तयार करून देऊ शकतो. तुम्हाला कशात हवे?